Zelfreflectie

Ken uw rol en bevoegdheid.

Een burgemeester wordt geacht de bestuurlijke integriteit te bevorderen (Artikel 170 Gemeentewet). U bent als burgemeester niet verantwoordelijk voor het gedrag van anderen en ook geen (onderzoeks-)rechter. U bent wel aanspreekbaar op wat u heeft gedaan in het bevorderen van integer gedrag, het werken aan een integere politieke cultuur, de wijze waarop om wordt gegaan met - vermeende - schendingen en het organiseren van nazorg. In feite bent u als burgemeester facilitator, verantwoordelijk voor het proces maar niet voor wat eruit komt.

Ontwikkel een helder moreel kompas.

Welke waarden zijn voor u als mens en in de rol van burgemeester belangrijk? Bij complexe morele vraagstukken is er eigenlijk altijd sprake van een onderliggend waardenconflict. Bij het maken van een afweging gaat het daarmee om het wegen van waarden. Welke waarden zijn voor u essentieel: welke voor u als mens, welke vanuit uw rol als burgmeester en welke vanuit de gemeenschap? Het ontwikkelen van een ‘moreel kompas’ helpt u niet alleen bij het maken van afwegingen maar ook bij het verantwoorden van moeilijke beslissingen.

In Waarden van het Nederlands burgemeestersambt (uitgave NGB 2020) staan negen waarden benoemd die leidraad kunnen zijn in het handelen van een burgemeester. Leest u deze publicatie eens door en vraagt u zich eens af welke waarden de doorslag gaven bij een aantal complexe beslissingen die u de laatste maanden nam.

In Code goed openbaar bestuur staan de uitgangspunten en waarden waar ieder bestuur zich door zou moeten laten leiden:

  • openheid en integriteit
  • participatie
  • behoorlijk contact met burgers
  • doelgerichtheid en doelmatigheid
  • legitimiteit
  • lerend en zelfreinigend vermogen
  • verantwoording.

Bedenk hoe uw normen en waarden zich verhouden tot de cultuur van de gemeente.

Waar ligt spanning? Wat betekent dat voor uw gedrag? Welke onderstromen zijn in uw gemeente aanwezig (bij voorbeeld: ons-kent-ons, miskenning)? Welke bananenschillen kunt u voorzien?

  • Organiseer feedback op uw handelen.
  • Zorg dat u weet hoe er naar u gekeken wordt.
  • Zorg voor vertrouwelingen om u heen met wie u kunt sparren als u met een lastig vraagstuk zit.
  • Zet eventueel een adviesgroep op met expertise van buiten die over alle integriteitskwesties advies kan uitbrengen en u kan ondersteunen in de ontwikkeling van een moreel compas.
  • Organiseer intervisie (via de burgemeesterskring of het NGB) of zoek een persoonlijke coach.

Breng uw kwetsbaarheden in kaart.

Is er een integriteitsrisico te vinden in uw privésituatie, arbeidsverleden, politieke omgeving of netwerk/vriendenkring?

  • Privésituatie:
    Bent u bestuurslid van een club/vereniging die als dubieus ervaren kan worden?
    Heeft u het verleden iets gedaan wat in de huidige tijd discutabel is?
  • Arbeidsverleden:
    Heeft u een faillissement gehad dat nog niet volkomen is afgewikkeld?
    Heeft u te maken gehad met een arbeidsconflict dat nog een staartje kan krijgen?
  • Politiek:
    Heeft u politieke vijanden?
    Zijn er politieke gevoeligheden waar tegenstanders munt uit kunnen slaan?
    Zijn er vanuit een vorige politieke functie nog mogelijke kwesties waar u verantwoordelijk voor was en die kunnen opspelen?
  • Familie/vrienden/netwerk:
    Hebben mensen uit uw directe omgeving te maken (gehad) met politie/justitie?
    Bekleden mensen uit uw directe omgeving belangrijke posities in de gemeente? Hebben mensen uit uw directe omgeving een (potentieel) conflict met de gemeente?